Kapelusz osiąga średnicę od 30 do 150 mm, ma kolor brunatny, czekoladowy, ciemnokasztanowy, kasztanowobrązowy, brązowy, za młodu prawie czarny (stąd nazwa potoczna "czarny łepek"); młode owocniki mają kształt półkulisty, który z wiekiem zmienia się w spłaszczony, rozpostarty, aż do poduszkowatego u starych okazów; powierzchnia matowa i delikatnie omszona, ale bywa też gładka i połyskliwa, w czasie deszczu lekko śluzowata; skórka nie oddziela się od miąższu; brzeg długo podwinięty, a u starszych owocników ostry.

Trzon osiąga od 30 do 120 mm wysokości i od 10 do 50 mm grubości; ma kolor jasnożółty, na tle którego znajdują się ciemniejsze, ochrowobrązowawe, podłużne włókienka, nie ma siateczki; równogruby, odwrotnie maczugowaty, baryłkowaty, zwężony u podstawy, która często jest zasnuta białą grzybnią; często jest wygięty; pełny; mięsisty, włókienkowaty; na powierzchni gładki lub delikatnie omszony.

Miąższ białawy, kremowy u młodych owocników, z wiekiem ciemniejszy - żółtawy; po rozcięciu szybko staje się niebieski, ale pod wpływem powietrza przebarwienie szybko znika; zapach przyjemny, grzybowy, słabo owocowy; smak łagodny.

Zarodniki elipsoidalne do wrzecionowatych, gładkie, 12 do 17 x od 4 do 5 µm; wysyp oliwkowy.

Występowanie: od czerwca do listopada w lasach iglastych, szczególnie pod sosnami, oraz w lasach mieszanych, często gromadnie, bardzo pospolity.